Proceskosten en advocaatkosten: Betekenis, verschillen en verdeling
Arbeidsrecht
In deze column wil ik een wijdverbreid misverstand bespreken, namelijk dat als iemand in een civiele procedure in het gelijk wordt gesteld, de andere partij dan opdraait voor de (volledige) kosten van de advocaat van de in het gelijk gestelde partij. Dat is namelijk niet het geval, terwijl veel mensen – waarschijnlijk geïnspireerd door Amerikaanse advocatenseries – denken dat het wel zo is.
Wanneer u in een juridische procedure verwikkeld raakt, kan dit een kostbare kwestie worden. Naast alle tijd en energie die u erin steekt krijgt u ook automatisch te maken met allerlei kosten. Dit kunnen advocaatkosten en/of proceskosten zijn. Waar bestaan deze kosten eigenlijk uit en wie moet ze in beginsel betalen?
Proceskosten
Proceskosten zijn alle kosten die worden gemaakt in verband met het voeren van een procedure . Hieronder vallen onder meer de reis- en verblijfkosten, de (on)kosten van getuigen of deskundigen, de griffiekosten en soms ook (een deel van de) kosten van een advocaat.
Advocaatkosten
Advocaatkosten zijn de kosten voor het honorarium van de advocaat. Het honorarium van de advocaat wordt veelal gebaseerd op een overeengekomen uurtarief. Al naar gelang de ervarenheid van de advocaat, diens expertise, de regio waar de advocaat werkzaam is en het belang van de zaak kan het uurtarief variëren ergens tussen de € 150,-- en € 800,-- ex BTW. Een procedure kan derhalve qua kosten behoorlijk in de papieren lopen. In geval de procedure wordt gewonnen, kan de rechter een proceskostenveroordeling uitspreken, waarover hierna meer. Het is belangrijk om te beseffen dat de eigen advocaatkosten slechts voor een deel door de verliezende partij dienen te worden vergoed. In familie- en erfrechtzaken bepaalt de rechter bovendien vaak dat de kosten worden gecompenseerd, hetgeen inhoudt dat ieder de eigen kosten draagt.
Gefinancierde rechtshulp
Voor mensen met een ‘kleine portemonnee’ bestaat onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid om gefinancierde rechtshulp te krijgen. Als u daarvoor in aanmerking komt, betaalt de overheid de kosten van de advocaat en betaalt u zelf een eigen bijdrage, die afhankelijk is van de hoogte van uw inkomen en/of vermogen. Voor meer informatie verwijs ik u naar de website van de Raad voor Rechtsbijstand: www.rvr.org.
Veroordeling kosten
Hoe moet worden omgegaan met de proceskosten in een civiele procedure is in Nederland geregeld in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). De hoofdregel staat in artikel 237 Rv: De partij die bij vonnis in het ongelijk wordt gesteld, wordt in de kosten veroordeeld.
De kosten mogen echter geheel of gedeeltelijk worden gecompenseerd tussen partijen die in een bepaalde relatie tot elkaar staan (zoals echtgenoten en familieleden). Ook kan de rechter kosten die nodeloos werden aangewend of veroorzaakt, voor rekening laten degene die deze aanwendde of veroorzaakte. Artikel 239 Rv bepaalt dat in zaken waarin partijen verplicht een advocaat moeten inschakelen, van de kosten van de wederpartij slechts de salarissen en verschotten van de advocaat van de wederpartij ten laste van de in het ongelijk gestelde partij worden gebracht. Dit suggereert dat de verliezende partij de volledige kosten van de advocaat van de wederpartij moet betalen. Dat is niet het geval. De rechter hanteert bij het bepalen van de kosten het zogenaamde Liquidatietarief. Op basis van dit liquidatietarief wordt het salaris van de advocaat begroot, waarbij het bedrag afhankelijk is van de verrichte werkzaamheden en het belang van de zaak. De daaruit voortvloeiende proceskostenveroordeling dekt veelal slechts een fractie van de daadwerkelijk gemaakte advocaatkosten. Dit is slechts anders in zaken betreffende intellectuele eigendom. Daarin is bepaald dat de volledige advocaatkosten dienen te worden vergoed. Voor meer informatie over het liquidatietarief verwijs ik u naar de website van de Rechtspraak: www.rechtspraak.nl.
Advies arbeidsrecht advocaat nodig?
