De langstlevende echtgenoot: Uw rechten na het overlijden van uw partner
Erfrecht
Het verliezen van een partner is een van de meest ingrijpende gebeurtenissen in het leven. Naast dat het emotioneel erg zwaar is, brengt het ook juridische gevolgen met zich mee, namelijk de verdeling van de nalatenschap. Sinds 2003 heeft de langstlevende echtgenoot bijzondere rechten. Met deze nieuwe regeling heeft de wetgever de vermogensrechtelijke positie van de langstlevende echtgenoot ten opzichte van de kinderen versterkt, wanneer er geen sprake is van een testament. In deze column wordt uitgelegd wat deze regeling inhoudt en wat de rechten van de langstlevende echtgenoot zijn.
In Nederland geldt sinds 2003 de wettelijke verdeling die is opgenomen in art. 4:13 e.v. BW. De wettelijke verdeling houdt simpel gezegd in dat de gehele erfenis eerst naar de langstlevende echtgenoot gaat. Voorwaarde is wel dat er naast de langstlevende echtgenoot ten minste één kind is. De kinderen van de erflater krijgen wel een erfdeel, maar kunnen dit niet opeisen zolang de langstlevende echtgenoot in leven is. Dit erfdeel is dus een vordering op de nalatenschap en kan pas worden opgeëist bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot. De wetgever heeft met deze regeling de vermogensrechtelijke positie van de langstlevende echtgenoot versterkt. Door deze regeling kan de langstlevende echtgenoot bijvoorbeeld in het gezamenlijke huis blijven wonen en kan deze zelfstandig beslissingen nemen over goederen van de nalatenschap door bijvoorbeeld het huis te verkopen of de inboedel te verdelen. Wel is het zo dat op de langstlevende echtgenoot de verplichting rust om alle schulden die de nalatenschap bevat op zich te nemen.
Aan de wettelijke verdeling zitten ook wat nadelen voor de kinderen van de erflater. De kinderen zullen lang moeten wachten op hun erfdeel als de langstlevende echtgenoot nog lang leeft. Ook kan het voorkomen dat het vermogen door de langstlevende echtgenoot wordt opgebruikt. In dat geval blijven de kinderen met lege handen achter. Veel kinderen verwachten dat zij direct aanspraak kunnen maken op hun erfdeel of zijn bang voor de zojuist beschreven financiële gevolgen voor hun erfdeel. Deze verwachtingen kunnen spanningen opleveren, welke vaak kunnen worden voorkomen door middel van een testament. De overledene kan dan duidelijk maken hoe hij of zij de verdeling voor zich ziet. Als een echtgenoot om een bepaalde reden niet wil dat de wettelijke regeling van toepassing is dan kan hij deze verdeling buiten toepassing laten verklaren in zijn testament.
Door het invoeren van de wettelijke verdeling is er dus meer bescherming voor de langstlevende echtgenoot, maar kunnen er ook vertragingen of onzekerheden voor de kinderen van de erflater ontstaan. Om conflicten en misverstanden te voorkomen kan het opstellen van een testament helpen om duidelijke afspraken te maken over de verdeling van de nalatenschap.
Advies erfrecht advocaat nodig?
