Het kan voorkomen dat een persoon zijn testament vlak voor zijn overlijden wijzigt. Dit kan leiden tot wantrouwen bij de nabestaanden. Dit is met name het geval als er in het gewijzigde testament een onverwachte erfgenaam wordt benoemd of als sprake is van onterving. De eerste stap van nabestaanden is dan het aanvechten van het laatste testament.
Nabestaanden kunnen zich mogelijk beroepen op het feit dat de erflater ten tijde van het opmaken van zijn testament wilsonbekwaam was. Zij zullen moeten bewijzen dat de erflater wegens zijn geestelijke gezondheid de betekenis en gevolgen van zijn keuzes niet meer kon overzien. Om dit te bewijzen hebben de nabestaanden inzicht nodig in het medisch dossier van de erflater.
Een hulpverlener mag geen inzage of afschriften van de gegevens uit het medisch dossier verstrekken aan derden, tenzij de patiënt hiervoor toestemming heeft gegeven. Deze geheimhoudingsplicht geldt ook na de dood van de patiënt. Op grond van artikel 7:458a lid 1 sub c BW bestaat op deze geheimhoudingsplicht een uitzondering. Inzage in of afschriften van gegevens uit het dossier van een overleden patiënt worden vertrekt aan eenieder die een zwaarwegend belang heeft en aannemelijk maakt dat dit belang mogelijk wordt geschaad. Ook moet inzage in of een afschrift van gegevens uit het dossier noodzakelijk zijn voor de behartiging van dit belang.
In een recente kwestie bij de rechtbank Amsterdam speelde het volgende. Y wijzigde zijn testament op 7 april 2022 tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis. Daarin is opgenomen dat X en haar bloedverwanten bij scheiding geen rechten en bevoegdheden hebben. In juni 2022 is vervolgens een verzoekschrift tot ontbinding van het geregistreerd partnerschap bij X betekend. Y wijzigde op 4 juli 2022 nogmaals zijn testament, waarin hij X onterft. Vervolgens is Y twee dagen later, op 6 juli 2022, komen te overlijden.
Om te bepalen of er sprake is van een ‘zwaarwegend belang’ heeft de koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) een handleiding opgesteld. In deze handleiding staat dat nabestaanden een beroep kunnen doen op een zwaarwegend belang als een overledene zijn testament heeft aangepast, daarbij personen heeft onterft en er concrete aanwijzingen zijn dat de overledene op het moment dat hij zijn testament wijzigde wilsonbekwaam was.
De voorzieningenrechter in bovengenoemde zaak neemt deze KNMG-handreiking mede tot uitganspunt en oordeelt dat de in de handreiking beschreven situatie zich voordoet. Y heeft zijn testament in relatief korte tijd tweemaal aangepast, eiseres X is daarbij onterfd en er zijn concrete aanwijzingen dat de overledene wilsonbekwaam was op het moment dat hij zijn testament wijzigde. X wil de rechtsgeldigheid van het testament aanvechten en zal daartoe (medische) bewijsstukken moeten overleggen. De voorzieningenrechter constateert dus dat aan beide voorwaarden voldaan is en verleent X toegang tot het dossier.
Advies erfrecht advocaat nodig?