Wie draagt de uitvaartkosten?
Erfrecht
Stel dat een familielid overlijdt en u de uitvaart hebt geregeld door contact op te nemen met – en de opdracht te geven aan – een uitvaartonderneming. U krijgt vanzelfsprekend een rekening die door u als opdrachtgever zal moeten worden voldaan. De meeste mensen gaan ervan uit dat de kosten uiteindelijk door de nalatenschap dienen te worden gedragen, maar is dat wel juist? Krijgt u die kosten vergoed, ook als u geen erfgenaam bent?
De wet bepaalt dat de kosten van de uitvaart, voor zover die in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene, behoren tot de schulden van een nalatenschap. Dat betekent echter niet dat daarmee ook een vorderingsrecht van een niet-erfgenaam (die de uitvaartkosten heeft voorgeschoten) op de nalatenschap ontstaat. Hiervoor moet een aparte wettelijke grondslag bestaan. Een voorbeeld van zo’n rechtsgrond is een overeenkomst tussen de erfgenaam en degene die de uitvaart regelt en betaalt. Het kan dus zo zijn dat u met alle goede bedoelingen de uitvaart regelt, maar u de gemaakte de kosten niet vergoed krijgt uit de nalatenschap. Dit speelde ook in een zaak bij het Gerechtshof in Arnhem:
Philip is enig erfgenaam van zijn moeder. De oom van Philip, Willem, heeft de uitvaart van moeder geregeld en betaald. De verhouding tussen Philip en Willem was op zijn zachts gezegd problematisch en Philip weigert de door Willem gemaakte kosten uit de nalatenschap te voldoen, omdat de wet in een geval als dit niet regelt dat de nalatenschap aansprakelijk is voor die kosten. In dit geval heeft Willem namelijk op eigen naam opdracht gegeven tot het verzorgen van de uitvaart en heeft hij niet namens de nalatenschap gehandeld. Hiertoe was Willem ook niet bevoegd, hij was immers geen erfgenaam.
Het hof oordeelde in dit specifieke geval echter toch anders. Willem had zich op redelijke gronden ingelaten met het laten verzorgen van de uitvaart. Philip had in 2015 aan zijn moeder laten weten het contact met haar te verbreken, terwijl Willem in de periode voor haar overlijden wel contact met haar had en hielp waar nodig. Verder was destijds niet bekend of er nog andere erfgenamen waren. Het hof sluit in deze aan bij de wettelijke bepaling waarin staat dat als er niemand is die de uitvaart regelt, de burgemeester dat dient te doen. De kosten van de uitvaart kunnen in die gevallen door de Gemeente worden verhaald op de nalatenschap. Het hof acht die situatie vergelijkbaar met de onderhavige, zoekt aansluiting bij die regel en oordeelt dat in dit geval sprake is van een verbintenis die voortvloeit uit het stelsel van de wet en de wel in de wet geregelde gevallen.
Willem krijgt de kosten dus wel vergoed. De vervolgvraag is of Willem zijn vordering uitsluitend kan verhalen op de goederen van de nalatenschap of dat hij ook kan aankloppen bij Philip in privé. In dit geval staat nog niet vast of de vordering van Willem volledig uit de nalatenschap kan worden voldaan. Indien dat niet het geval is, dan hangt het af van de wijze waarop Philip de nalatenschap heeft aanvaard. Heeft hij dat beneficiair gedaan, dan is verhaal op zijn privé vermogen in beginsel niet mogelijk. Heeft hij zuiver aanvaard, dan kan dat wel.
Als erfgenaam is het belangrijk om u goed te laten informeren over de wijze van aanvaarding of verwerping van de nalatenschap.
